هدايت تحصيلي بعد از بررسي‌هاي فراوان در شوراي عالي آموزش و پرورش به تصويب رسيد اما طرح جديد آموزش و پرورش به‌گونه‌اي اجرا شد که اکنون برخي دانش‌آموزان معتقدند در رشته تحصيلي بايد درس بخوانند که هيچ علاقه‌اي به آن ندارند.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، هدايت تحصيلي چيز جديدي در آموزش و پرورش نيست؛ ساليان سال است که دانش‌آموزان در پايان آموزش عمومي يعني پايه نهم، هدايت تحصيلي انجام مي‌دهند.
در گذشته دوره ابتدايي پنج سال و دوره راهنمايي نيز 3 سال بود، به همين دليل دانش‌آموزان در پايه اول دبيرستان که در حقيقت پايان سال نهم بود، انتخاب رشته مي‌کردند اما اکنون که دوره ابتدايي 6 ساله شده است، دانش‌آموزان در پايان سال سوم متوسطه اول که همان سوم راهنمايي سابق است، انتخاب رشته مي‌کنند.
هدايت تحصيلي اتفاق جديدي نيست اما چه چيزي باعث شده است که اين روزها، اين موضوع به جريان حساسي در زندگي خانواده‌هايي که دانش‌آموز سوم راهنمايي دارند، تبديل شود.
مسعود شکوهي مديرکل امور تربيتي و مشاوره وزارت آموزش و پرورش 23 فروردين امسال در نشست خبري در خصوص آيين‌نامه جديد هدايت تحصيلي گفت: «2.5 سال براي تنظيم اين آيين‌نامه تلاش شد چرا که بر اساس سند تحول بنيادين آموزش و پرورش و برنامه درسي ملي بايد هدايت تحصيلي از پايه دهم به نهم منتقل مي‌شد».
وي با اشاره به تغييرات هدايت تحصيلي ادامه داد: «در گذشته فقط نمرات سال نهم و نمرات آزمون‌ها مدنظر بود در حالي که در آيين‌نامه جديد هدايت تحصيلي، فرايندي پيش‌بيني شده است و کار هدايت تحصيلي از اول ابتدايي آغاز مي‌شود؛ براي انتخاب رشته فرد بايد به حداقل‌هايي از آگاهي دست يابد و به اين منظور 9 جلد کتاب در زمينه هدايت تحصيلي را براي پايه‌هاي اول تا نهم تحصيلي در دست تدوين داريم و براي ساعات فوق برنامه دانش‌آموزان پيش‌بيني شده است».
شکوهي با بيان اينکه 6 آيتم در هدايت تحصيلي موثر است، گفت: «در گذشته امتياز عملکرد تحصيلي 50 بود که به 35 کاهش داديم و ضمن اينکه نمرات سه پايه تحصيلي دوره اول متوسطه براي دانش‌آموزان سال تحصيلي 96ـ95 در نظر گرفته مي‌شود».
وي اضافه کرد: «در بخش آزمون‌هاي مشاوره‌اي تنها دو آزمون رغبت و استعداد از دانش‌آموز گرفته مي‌شد که هم‌اکنون 5 آزمون گرفته مي‌شود که 3 آزمون شخصيت، ارزش‌هاي شغلي و ارزش‌هاي تحصيلي اضافه شده است و امتياز اين بخش نيز از 20 به 30 امتياز افزايش يافته است؛ نظر دانش‌آموز از 5 به 10 امتياز افزايش يافته است و نظر معلمان 10 امتياز، نظر مشاور 10 امتياز و نظر والدين 5 امتياز دارد که در مجموع 100 امتياز براي هدايت تحصيلي در نظر گرفته شده است».
مديرکل امور تربيتي و مشاوره وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: «جلساتي را از سال گذشته برگزار کرديم و مشاوران مدارس را با هدايت تحصيلي جديد آشنا کرديم و مشاورين نيز در هفته اول تير ماه موظف هستند دانش‌آموز و اولياي دانش‌آموز را آماده کنند».
وي تصريح کرد:«بر اساس برنامه ششم توسعه بايد حضور دانش‌آموزان در شاخه‌هاي فني و حرفه‌اي و کاردانش به 48 درصد و در شاخه نظري به 52 درصد برسد».
*** نظر والدين و دانش‌آموزان حلقه گمشده هدايت تحصيلي
در فروردين ماه همه چيز بدون مشکل و خوب به نظر مي‌رسيد؛ بروشورهايي براي هدايت تحصيلي دانش‌آموزان تهيه شد و اطلاعاتي نيز در اختيار خانواده‌ها قرار گرفت.
اما در تيرماه، ورق برگشت؛ از جلسات مشاوره در برخي مدارس خبري نبود و هيچکس نظر دانش‌آموز و والدين را براي انتخاب رشته جويا نشد بلکه برگه‌اي در دست دانش‌آموز قرار گرفت که «تو بايد به رشته مورد نظري که مدرسه معرفي کرده است، بروي».
دانش‌آموز دختري که در منطقه 12 تهران تحصيل کرده و معدلش 20 است، به خبرنگار فارس گفت: هفته گذشته که براي هدايت تحصيلي به مدرسه مراجعه کردم، به من گفتند که تو بايد به رشته رياضي بروي.
وي ادامه داد: از اين موضوع بسيار ناراحت شدم و گفتم که دوست دارم در رشته حقوق درس بخوانم اما آنها گفتند در آزموني که در طول سال تحصيلي از دانش‌آموزان گرفته شده است، نمره رياضي‌تان بهتر است.
اين دانش‌آموز به آن آزمون‌ها اشاره کرد و گفت: اين آزمون‌ها درباره تمام دروس ما بود و آنقدر سخت بود که از معلمان کمک مي‌گرفتيم حتي در برخي موارد جواب و راه‌حل‌ها را نيز، معلمان به ما داده بودند.
وي با تأکيد بر اينکه نظر والدين او را درباره هدايت تحصيلي نپرسيده‌اند، افزود: نظر من و خانواده‌ام براي مدرسه اصلا مهم نيست و مي‌گويند بايد به رشته رياضي بروي.
پدر يک دانش‌آموز در منطقه 11 تهران گفت: براي پسرم از طرف مدرسه رشته کشاورزي انتخاب شده است و اين درحاليست که نه درباره اين رشته توضيحي داده شده و نه اينکه علايق خانواده لحاظ شده است.
وي ادامه داد: از سوي ديگر فرزندم بايد براي تحصيل در رشته انتخابي به منطقه ديگري برود که از منزل ما بسيار دور است؛ حتي اگر فرزندم بخواهد در اين رشته درس بخواند براي ما آن هم در تهران چه سودي دارد؟
پدر دانش‌آموز ديگري در استان مازندران به خبرنگار فارس اظهار داشت: فرزندم داراي معدل 18 است و ما دوست داشتيم که او در رشته تجربي درس بخواند اما مسئولان مدرسه عنوان کردند که فقط دانش‌آموزاني مي‌توانند به رشته تجربي بروند که معدل 19 داشته باشند.
وي افزود: آموزش و پرورش مي‌خواهد به زور فرزندم در هنرستان تحصيل کند؛ اين اجبار براي چيست؟ گاهي اوقات فکر مي‌کنم اگر قرار است به زور درس بخواند، ممکن است از درس خواندن فراري شود.
*** اهميت ۴ عامل در انتخاب رشته دانش‌آموزان
اجبار خانواده‌ها آنقدر از سوي مسئولان مدارس شکل ملموسي به خود گرفته است که گلايه‌هاي گسترده‌اي از سوي خانواده‌ها به گوش مي‌رسد؛ گلايه‌هايي که انگار هيچکس پاسخگوي آنها نيست.
مهدي نويد ادهم دبيرکل شوراي عالي آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاري فارس در خصوص گلايه خانواده‌ها از هدايت تحصيلي اجباري اظهار داشت: اين موضوع را به صورت مفصل در طرح آيين‌نامه هدايت تحصيلي در شورا داشتيم و بعد از گفت‌وگوهاي فراوان با استفاده از يافته‌هاي پژوهشي، تجربيات و مطالعات تطبيقي، به اين نتيجه رسيديم که انتخاب رشته و هدايت تحصيلي دانش‌آموزان يک عاملي يا دو عاملي نيست يعني فقط علاقه دانش‌آموز دليل نمي‌شود که او را به يک رشته سوق دهيم.
وي ادامه داد: 4 عامل در انتخاب رشته حائز اهميت است که شامل «علاقه»، «استعداد»، «نياز کشور در حال و آينده به آن رشته» و «امکانات آموزش و پرورش براي ارائه خدمات آموزشي به دانش‌آموزان» است.
نويد ادهم تصريح کرد: اگر هر کدام از اين موارد مشکل داشته باشد، هدايت تحصيلي مناسب انجام نمي‌شود؛ اينکه دانش‌آموزي بگويد من رشته پزشکي را دوست دارم اما استعدادش را نداشته باشد، امکان‌پذير نيست.
وي در پاسخ به اين پرسش که «استعداد چگونه مشخص مي‌شود»، افزود: ضوابط، شاخص‌ها و ملاک‌هايي را تعيين کرديم؛ تست‌هاي رغبت سنجي پيش‌بيني شده است و پرونده تحصيلي دانش‌آموز در کنار علائقش بررسي مي‌شود.
دبيرکل شوراي عالي آموزش و پرورش اضافه کرد: متأسفانه در سال گذشته در برخي مناطق مواردي را شاهد بوديم که البته محدود هم بود اما نشان داد که 60 تا 80 درصد دانش‌آموزان برخي مناطق تمايل داشتند در رشته تجربي درس بخوانند و تحصيل در رشته رياضي در برخي مناطق به صفر رسيد.
وي در خصوص اجبار خانواده‌ها به تحصيل در رشته خاص گفت: اجبار صحيح نيست و بايد خدمات مشاوره‌اي به دانش‌آموزان و خانواده‌ها داده شود و بدانند که اگر تراکم و استقبال در يک رشته بيش از اندازه باشد، در آينده کشور تأثير منفي دارد.
نويد ادهم با بيان اينکه هدايت تحصيلي متوازن در دانشگاه هم صورت نمي‌گيرد، افزود: مشاهده مي‌کنيم که در برخي رشته‌ها، فارغ‌التحصيلان فراواني داريم که بازار کار برايشان وجود ندارد و در مقابل بعضي رشته‌ها، باز کار دارند اما فارغ‌التحصيل ندارند؛ اين نابساماني‌ها را بايد در کلان حل کنيم.
به گزارش فارس، پاسخگوي اين طرز اجراي هدايت تحصيلي در آموزش و پرورش چه کسي است؟ آيا با اجبار دانش‌آموزان به رشته‌اي که گرايش و علاقه‌اي به آن ندارند، امکان ترک تحصيل آنها وجود ندارد؟
آيا اينکه آموزش و پرورش مي‌خواهد توازن در رشته‌هاي تحصيلي ايجاد کند، با اجبار بدون توضيح به دانش‌آموزان، ختم به خير خواهد شد؟
منبع:فارس